 |
 |
biuro@intechspiration.com, www.intechspiration.com
|
 |
|
ODKRYCIE I ZASIEDLENIE GRENLANDII Z Sagi (ok. 963 – 982) Był człowiek imieniem Thorvald. Ten był synem Asvalda, syna Leifa, syna Oxna-Thoriego. Wraz ze swym synem Erykiem Thorvald umknął z Jaedir [okręg w Norwegii] do Islandii, ponieważ winien był mężobójstw, Islandia owego czasu była gęsto skolonizowana. Osiedli w Drangar [Na Wysokich Skałach]. Tutaj Thorvald zmarł. Wówczas Eryk poślubił Thorhildę, córkę Jorunda Atlassona i Thorbjorgi zwanej Łono Statku, poślubionej wówczas Thorbjornowi z Haukadalu. Następnie Eryk porzucił północ i zamieszkał w Eiriksstadhir koło Vatshornu, w Haukadalu. Eryk i Thorhilda mieli syna, któremu dali imię Leif. Później niewolnicy Erykowi podkopali zbocze, które osunęło się na Valthjofsstadhir, domostwo Valthjofa. Eyolf Fałszywy, jeden z krewnych Valthjofa, pozabijał niewolników Erykowych koło Skeidhsbrekkur powyżej Vatshornu. W odwet za to Eryk zabił Eyolfa Fałszywego, a także Hrafna Szermierza koło Leikskalar. Krewni Eyolfa, Geirstei i Odd z Jorvi, oskarżyli Eryka przed thingiem o zabicie ich krewnego i Eryk został wygnany z Haukadalu. Eryk objął wówczas w posiadanie wyspy Brokney i Oxney, ale pierwszą zimę [po skazaniu na banicję] spędził w Tradhir na Sudhrey. W owym czasie [kiedy opuszczał Haukadal] pożyczył Thorgestowi [z Breidhabolstadu] słupki tronowe. Następnie [przezimowawszy w Tradhir] Eryk udał się na Oxney i tam zamieszkał [znów zwąc swój dom] Eiriksstadhir. Zażądał zwrotu słupków tronowych, lecz ich nie otrzymał. Udał się więc do Breidhabolstadu i zabrał słupki przemocą, a Thorgest ruszył za nim w pościg. Nie opodal zagrody w Drangar wdali się w bójkę i dwaj synowie Thorgesta oraz kilku innych ludzi zostało zabitych. Od tej pory otaczali się gromadami zbrojnych. Styr Thorgrimsson i Eyolf ze Sviney wraz z synami Thorbranda z Alptafirth i Thorbjorna Vifilssona opowiedzieli się za Erykiem. Thorgestów poparli synowie Thorda Wrzaskliwego, Thorgeir z Hitardalu, Aslak z Langadalu i jego syn Illugi. Eryk z towarzyszami został wyjęty spod prawa na thorsnesskim thingu. W Eiriksvagu przysposobiono dla Eryka statek; on sam ukrywał się tymczasem u Eyjolfa w Dimunarvagu, zaś Thorgest z poplecznikami szukał go wśród wysp. Gdy Eryk był już gotów, rzekł im [przyjaciołom i poplecznikom], że zamierza poszukać owego lądu, który widział Gunnbjorn Ulf Dragesson, kiedy zapędził się na zachód i odkrył Szkiery Gunnbjorna. Eryk powiedział przyjaciołom, że wróci, jeśli uda mu się odnaleźć ów kraj. Thorbjorn, Eyolf i Styr odprowadzili Eryka za wyspy i tam rozstali się z nim w największej przyjaźni. Powiedział, że gdyby kiedyś potrzebowali podobnej pomocy od niego, a on byłby w stanie jej udzielić, otrzymają ją. Eryk wypłynął na morze od strony lodowca Snaefell i znalazł ową ziemię [Ziemię Gunnbjorna]... Dotarł do góry lodowej zwanej [dawniej] Midhjokul, a teraz nazywanej Blaserk. Stamtąd udał się wzdłuż lądu na południe, aby zobaczyć, czy znajdzie tam jakieś miejsce do zamieszkania [w tych stronach]. (...) [Eryk] spędził tę pierwszą zimę na Eiriksey [Wyspie Eryka] nieomal w środku Osiedli Wschodnich [Grenlandia]. Z wiosną wyruszył w głąb Eiriksfjordu [Fiordu Eryka] i obrał miejsce na domostwo. Tego lata Eryk zbadał Vestri Obygdh [Pustkowie Zachodnie – najprawdopodobniej Ziemię Baffina], pozostając tam przez długi czas i nadając wielu miejscom nazwy. Z Sagi (982-984) [Eryk] spędził drugą zimę na Holm koło Hrafnsgnippa. Ale na trzecie lato pożeglował daleko na północ, w głąb Hrafnsfirth, do Sneafell. Uważał wtedy, że dotarł do samego końca Eiriksfirth [prawdopodobnie jest to błąd przepisującego sagę – chodzi tu pewnie o Hrafnsfirth]. Zawrócił więc i spędził trzecią zimę na Eiriksey u ujścia Eiriksfjordu. Następnego lata pożeglował do Islandii i wylądował w Breidhafjordzie. Z Sagi (985) Zimę [w Islandii] spędził z Ingolfem na Holsmlatr. Wiosną stoczył bitwę z Thorgestem i jego ludźmi i poniósł klęskę. Później doszło między nimi do zgody. Latem Eryk wyruszył na skolonizowanie lądu, który odkrył, a który nazwał Grenlandią, bo jak powiedział, łatwiej namówić ludzi do drogi, jeśli kraj posiada dobrą nazwę. Mądrzy ludzie powiadają, że kiedy Eryk wyruszał, aby osiedlić się w Grenlandii, dwadzieścia pięć statków [trzydzieści pięć według innych źródeł] pożeglowało z nim z Breidhafjordu i Borgarfjordu, a tylko czternaście dotarło do Grenlandii. Niektóre zawróciły, inne potonęły. Było to na piętnaście lat przed prawnym ustanowieniem chrześcijaństwa w Islandii. Za Erykiem wyruszyli i objęli ziemię w Grenlandii następujący ludzie: Herjolf nad Herjolfsfiordem, mieszkał zaś w Herjolfsnes; Ketil nad Ketilsfjordem; Hrafn nad Hrafnsfjordem; Solv w Solvadalu; Helgi Thorbrandson nad Alptafjordem; Thorbjorn Glora nad Siglufjordem; Einar nad Einarsfjordem; Hafgrim nad Hafgrimsfjordem i Vatnahverf; Arnlaug nad Arnlaugsfjordem. Thorkel Farserker, syn siostry Eryka Rudego, objął ziemię nad Hvalseyfjordem, a także w większości pomiędzy Fiordem Eryka a Einarsfjordem. Mieszkał zaś nad Einarsfjordem. Był on człowiekiem ogromnej siły. Popłynął wpław na Wyspę Wielorybią po starego wołu i przyciągnął go na własnych plecach, kiedy chciał ugościć swojego krewniaka, Eryka, a nie miał łodzi nad podorędziu. Herjolf, syn Barda, syna Herjolfa, który był przyjacielem Ingolfa Osiedleńca, wyruszył z Erykiem na wyprawę do Grenlandii i sprzedał swój dom [w Islandii]. Z Herjolfem na pokładzie [jego] statku był pewien chrześcijanin z Hebrydów, który ułożył Hafgerdingar drapa [ Pieśń o wirach morskich]. Zawiera ona taką zwrotkę: Błagałem poszukującego mnichów [Chrystusa], Aby nam zesłał dobrą podróż. Niechaj nas chroni od złego Ręka Króla Niebieskich Halli Eryk Rudy mieszkał nad fjordem nazwanym jego imieniem, w Brattahlid, które zajmował prawem osiedlenia. Było on człowiekiem cieszącym się najwyższym poważaniem i wszyscy go szanowali. Ci byli dziećmi Eryka: Leif, Thorvald, Thorstein i Freydhis, która była bękartem. Poślubiła ona mężczyznę imieniem Thorvard i zamieszkali w Gardhar, gdzie teraz stoi siedziba biskupa. Freydhis była kobietą o bardzo silnej woli, lecz Thorvard był człowiekiem małym. Oddano mu ją głównie z uwagi na pieniądze, które posiadał. Ludność Grenlandii była naówczas pogańska. (Źródła: Saga o Eryku Rudym, Saga o Karlsefnim i Saga krótka z uzupełnieniami z Landnamabok) Opracował: Olaf Wesoły
|