Styl w sztuce Norse cz. 3 (ostatnia)

STYL W SZTUCE NORSE cz. 3 (ostatnia)

STYL URNES (1035-1150r.n.e.). Styl ten jest najpóźniejszym ze skandynawskich stylów ornamentacyjnych, który można odnieść do okresu wikińskiego (trwał on do ok. 1200r; wiele innych form kulturowych okresu Norse miało zbliżony przebieg). Nazwa stylu pochodzi od miejscowości Urnes, na północ od Bergen, w Norwegii. Jednym z najwcześniej datowanych zabytków ornamentowanych w tym stylu jest niewielka srebrna misa z Lilla Valla (z 1050r.).

WINLAND

Źródło: http://www.odinsvolk.ca/dragon.htm

Jednak najsłynniejszym zabytkiem stylu Urnes jest kościółek klepkowy w Urnes, wzniesiony w 1060r. Słynie on z technicznie i artystycznie doskonale wykonanych drzeworytów użytych na portalu i drzwiach, dwóch listwach ściennych, narożnym słupie i dwóch deskach szczytowych, jednej zachowanej w całości, drugiej w części.

WINLAND

Źródło: www.miljostatus.no/templates/pagewide____2395.aspx

WINLAND

Źródło: http://no.wikipedia.org/wiki/Urnes_stavkirke

WINLAND

Źródło: http://www.vikingart.com/VArt/Urnes.htm

Styl Urnes jest wyrafinowany i elegancki w każdym calu. Do częstych motywów należą nadal duże, czworonożne zwierzęta - są one wysmukłe, przypominające sylwetką węża bądź harty afgańskie. Ciała są całkowicie gładkie, konturowane pojedynczą linią; wyraźne jest także oko zwierzęcia oraz zdecydowanie poprowadzona fałda wargowa. Ponadto sylwetki zwierzęce z reguły charakteryzują się pojedynczą przednią kończyną, bądź przypominają węże bez kończyn i pędy roślinne, niekiedy zakończone głowami węży. Pozostałością ze stylu Ringerike jest element, jakim są spiralnie zaznaczone kłęby i biodra zwierząt. Charakterystyczne dla tego stylu są kompozycje tworzące otwarte, niesymetryczne całości, splot sylwetek zwierząt i węży w kształcie dużych pętli. Część przyjmuje kształt ósemek, a wszystkie formy rozrastają się i giną równomiernie; nie ma żadnych ostrych przejść. Całość wątków ornamentacyjnych jest wykończona motywem regularnych wici, sprawiających wrażenie delikatnej siatki.

WINLAND

Źródło: http://www.spirit-of-the-past.com/vikingornamentation.html

Poniżej przykłady współcześnie wykorzystanych w biżuterii (The Jelling Dragon) motywów w stylu Urnes (zawieszka i pierścionek) - motyw zaczerpnięty z rękojeści miecza odnalezionego w grobie kobiecym w Finlandii w XIw.):

WINLAND

Źródło: http://www.jelldragon.com/viking_pendants.htm

Przykłady mistrzowskiego zastosowania stylu Urnes Można odnaleźć także na licznych kamieniach runicznych ze środkowej Szwecji, gdzie faliste ornamenty zostały dopasowane do obłości kamienia, a długie sploty węży użyte jako wstęgi pod runami. W Szwecji używa się też często określenia "styl z kamieni runicznych" zamiast styl Urnes. Znane są również pojedyncze przykłady jego występowania w Anglii, ale w Irlandii stał się równie popularny jak styl Ringerike.
Kamienie runiczne w stylu Urnes:

WINLAND

Źródło: http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Runestones

xXx

Powyżej przedstawiono rozwój sztuki wikińskiej na przykładzie znanych dzieł tamtej epoki, wykonanych często z drogich materiałów. Podobnie się tyczy się dzieł wykonanych z materiałów tańszych, na wielu przedmiotach codziennego użytku, pozwalających obecnie na podstawie wykopalisk podziwiać misterne zdobienia i ornamenty powstałe na różnych szczeblach sprawności artystycznej i technicznej ówczesnych rzemieślników i artystów epoki Wikingów.

Tekst powstał w całości na podstawie rozdziału Sztuka i poezja pochodzącego z książki Else Roesdahl Historia Wikingów (str.148-155) jak również artykułu pt.: Style w sztuce wikińskiej Wojciecha Wróblewskiego.

Literatura:
· Else Roesdahl, Historia Wikingów, Wydawnictwo MARABUT, Gdańsk 2001
· Wojciech Wróblewski, Style w sztuce wikińskiej, w: Gazeta Biskupińska Nr 9, Wydawnictwo Dominika Księskiego WULKAN, Pałuki. Pismo lokalne, Biskupin 2005
· Hurstwic, http://www.valhs.org/history/articles/manufacturing/text/norse_art.htm
· Viking Art., http://www.vikingart.com/VikingArt.htm
· Spirit of the Past, http://www.spirit-of-the-past.com/vikingornamentation.html
· John Haywood, The Penguin Historical Atlas of the Vikings, Penguin Books Ltd, Great Britain 1995

Koniec części trzeciej i ostatniej.

Autor głowizny: Jorunn

OPINIE

Krzesimir powiedział dnia: 16.01.07 16:48
BRAWO!! Tak powinny wygladac głowizny. Jestem naprawde pod duzym wrażeniem. Gratuluje autorce także za pracę nad tą głowizną. PS. Czekam na kolejne prace ]:D

Harald powiedział dnia: 16.01.07 0:09
Pozostało czekać ostatniego piątego to znaczy trzeciego elementu.

heido powiedział dnia: 15.01.07 21:27
Brawo Jorunn! dziewczyny z Winlandu rzadza!


biuro@intechspiration.com, www.intechspiration.com